Hittestress en oververhitting van gebouwen

Hittestress is een gevolg van het klimaat waarin we leven. Door klimaat adaptief te ontwerpen kunnen we hittestress tegengaan. Klimaatadaptatie is daarom een belangrijk onderwerp op onze duurzaamheidsplanning.
We hebben onderzocht welke impact hittestress heeft op ons als bewoners en gebruikers en hoe wij hiermee om kunnen gaan in onze ontwerpen. Raymond en Janine hebben onze architecten onlangs hun onderzoek gepresenteerd.

Wat is hittestress?

Hittestress is een gevolg van het klimaat waarin we leven. Hoge temperaturen en luchtvochtigheid zorgen ervoor dat ons lichaam de warmte niet kwijt kan, wat leidt tot diverse gezondheidsklachten.

Het klimaat waarin we leven hangt af van onze locatie. Nederland heeft met zijn zeeklimaat een relatief vochtige lucht. Tijdens de warme zomers is dat goed merkbaar door bijvoorbeeld dat klamme gevoel. Daarnaast speelt klimaatverandering ook een rol in het ervaren van hittestress. De toenemende extremen zorgen voor langere periodes van hitte en droogte.

Deze hete en droge periodes hebben impact op het ervaren van hittestress, vooral in stedelijke omgevingen. Steden hebben een relatief groot aandeel verhard oppervlak, bestaande uit beton en asfalt. Deze materialen warmen op en houden de warmte gedurende de dag vast, om deze ’s nachts weer uit te stralen. Hierdoor is de stedelijke omgeving gemiddeld warmer dan landelijke gebieden. Dit fenomeen wordt het urban heat island (UHI) effect of hitte-eilandeffect genoemd.

Oververhitting van gebouwen

De meeste gebouwen staan in een stedelijke omgeving waar de effecten van het UHI worden ervaren. Wanneer het buiten warm is en de zon op het gebouw schijnt, warmt het binnenklimaat langzaam op. Uiteindelijk wordt de woning zo warm dat we deze actief willen koelen met bijvoorbeeld een airco. Echter, een airco produceert weer extra warmte in de buitenlucht, wat leidt tot een vicieuze cirkel.

Om oververhitting te voorkomen en niet te versterken, moet er rekening worden gehouden met de inrichting van de omgeving, het ontwerp van het gebouw en de aanwezige installaties. Het is wenselijk om de omgeving zo koel mogelijk te houden, een gebouw te ontwerpen dat minimaal negatief wordt beïnvloed door de omgeving, en het aantal warmteproducerende installaties te beperken.

Wat wij doen

Gebouwen kunnen, afhankelijk van het ontwerp, een positieve of negatieve impact hebben op het UHI-effect. Dit alles heeft te maken met een gedegen ontwerp dat bijdraagt aan een koel stadsklimaat en oververhitting voorkomt.
Daarvoor hanteren we in elk ontwerp  drie aspecten:

1. De omgeving
   Met de inrichting van het terrein of perceel kunnen we een koele omgeving creëren waar we kunnen ontspannen en afkoelen. Houweling Architecten zet daarom in op het aanleggen van vegetatierijke omgevingen. Denk daarbij aan een natuurlijke tuin met diverse planten, groene parkeerplekken afgewisseld met bomen, en parken met bomen en waterpartijen.
2. Het gebouw
   Het gebouw is zo ontworpen dat directe instraling van de zon in de zomermaanden wordt voorkomen. In de basis hanteren we hiervoor een goede oriëntatie waar we de gebouwvorm op afstemmen. Deze vorm geven we karakter met overstekken en buitenzonwering. Daarnaast is de materiaalkeuze en het isolerend vermogen van belang om de warmtegeleiding van buiten naar binnen te beperken. Daarom werken we graag met materialen die licht van kleur zijn en veel zonlicht reflecteren. Daarnaast zijn groene daken en gevels ook een uitstekende keuze, omdat deze materialen minimaal opwarmen en natuurlijke koeling geven.
3. De techniek
   We willen de techniek in het gebouw beperken. Dit vermindert de warmte-uitstoot en verlaagt de investerings- en onderhoudskosten. Onze voorkeur gaat uit naar een low-tech gebouw met een laag energieverbruik.

Ontwerpen met klimaatadaptatie is dus goed voor de omgeving en de gebruiker. Het biedt meer comfort en voorkomt hittestress.

Bent u geïnteresseerd in onze aanpak? Dan gaan we graag met u in gesprek.